Hiperprolaktinemi, prolaktin hormonunun normalden yüksek kan düzeyidir. Bu hormon beyinde  bulunan hipofiz bezi tarafından üretilir. Prolaktin hormonunun görevi doğum yaptıktan sonra meme sütü üretimini uyarmaktır. Gebelik ve emzirme sırasında  prolaktin düzeyleri fizyolojik olarak yükselir. Hipotroidi yani troid bezinin az çalışmasında, bazı depresyon ilaçlarının kullanılması nedeni ile veya memeye ait travmalarda , stress durumunda , hipofiz bezinde prolaktin üreten tümör (prolaktinoma ) durumunda  prolaktin çok yüksek duruma gelebilir. Prolaktinoma (hipofiz tümörü) hemen hemen daima iyi huyludur, yani kanser yapmaz. Kadınlarda erkeklere göre daha yaygın görülür. Nadiren çocuklarda ve ergenlerde de prolaktinoma ortaya çıkar. Başka beyin tümörleri de hipofiz bezinin çok fazla prolaktin üretmesine neden olabilir.

Prolaktin, hem erkeklerde hem kadınlarda cinsiyet hormonlarının (östrojen ve testosteron) düzeylerini düşürür. Prolaktinin çok yüksek olması ve sonuçta östrojenin ve testosteronun düşmesi cinsel fonksiyon ve adet fonksiyonu bozukluğuna sebep olur.

 

Prolaktin düzeylerinin yüksek olduğu hem erkeklerde hem kadınlarda kısırlık, cinsel dürtünün düşük olması ve kemik kaybı görülebilir. Kadınlarda ayrıca aşağıdakiler görülebilir:

• adet görememe veya adet düzensizliği

• vajina kuruluğu 

• Gebelik veya emzirme durumu olmaksızın memeden süt gelmesi

• Ergenlik döneminde kızlarda adet problemleri veya memeden akıntı olması.

Erkeklerde aşağıdakiler görülebilir:

• Erektil fonksiyon bozukluğu

• Vücut tüylerinin ve kas kütlesinin azalması

• Erkek çocuklarda ergenlikte gecikme ve düşük testosteron düzeyleri

 

Çoğunlukla bir kan testi tanı için yeterli olur. Hastaların çoğu için 25 µg/L (litrede mikrogram) altındaki bir düzey normaldir ve 25’in üzeri yüksektir. 250 µg/L üzerindeki bir prolaktin düzeyi çok sık olarak bir prolaktinoma bulunduğuna işaret eder. Ama bazı depresyon ilaçları düzeylerin bu kadar yüksek olmasına yol açabilir. Prolaktinoma  hipofiz tümörü bulunabileceğini düşünüldüğü takdirde sizden beyin ve hipofiz MRI (manyetik rezonans görüntüleme) istenebilir.

 

 

Prolaktin yüksekliğinde en  sık kullanılan ilaçlar kabergolindir ve  bromokriptin dir. Her iki ilaç da prolaktinoması bulunan kişilerin çoğunda yararlı olmaktadır. Tedaviyi durdurduğunuz zaman tümör tekrar büyüyebilir. İlaç etkili olmadığı  takdirde tümörün çıkarılması için ameliyat gerekebilir.

Ya da kısırlık, cinsel isteksizlik, düşük kemik kitlesi olduğu durumlarda kadınlarda östrojen erkeklerde testosteron tedavisi gerekebilir.

Hipotroidizm. Yeteri kadar aktif olmayan bir tiroid bezi için tiroid hormonu almak gerekir. Bu tedavi sıklıkla ömür boyudur.

İdyopatik hiperprolaktinemi. Doktorlar bazen hiperprolaktinemi için bir neden bulamaz. İdyopatik hiperprolaktinemi bulunan bazı hastalarda yüksek prolaktin düzeyleri kendiliğinden normale döner. Birkaç ay içinde bu gerçekleşmediği takdirde semptomatik hastalar sıklıkla kabergolin veya bromokriptin ile tedavi görebilir.

Prolaktinoma bulunan kadınlar tedavi sırasında gebe kalabilir. Tümörün büyümemesi için ayrıca tümör  görme bozukluğu yaparsa gebelik esnasında ilaç almak gerekebilir.  Gebelik esnasında prolaktin değerleri fizyolojik olarak yükselebilir.