GÖBEK KORDONUNDA TEK ARTER TEK VEN

Umblikal kordon içindeki 2 arterden sağ veya soldakinin olmamasıdır. Fetus göbek kordonun içinde 1 venve 2 arter  bulunur. Bu arterlerin biri mesanenin sağ, diğeri ise sol yanından gelerek kordon içine girip vena ile birlikte sarmal şekilde devam ederler. Tek umblikal arter anomalisinde ise 1 ven ve 1 arter vardır. Bu 2 arterde bebekte bulunan oksijenlenmesi gereken pis kan plasentaya (çocuğun eşi) gider ve orada oksijenlenir . Temiz kan ven ile bebeğe geri döner . Ven bebekte karaciğere ve kalbe , kalptende beyine ilk temiz kanı getirir. Normal fetuslarda plasentaya olan kan akımı her iki arterden eşit miktarda olur. Tek arter olduğunda ise mevcut arter, olmayan diğer arterin  görevini de üstlenir.

Yenidoğan bebeklerde görülen umblikal kordona ait en yaygın anomalidir. Yapılan araştırmalarda tek umblikal arter’in görülme sıklığı; % 0.08 ile %1.9 gibi değişik değerlerde bildirilmiştir.

Ultrasonografik değerlendirmede umblikal kordon kesitinde 2 damarın görülmesi gerekir. Normalde geniş çaplı 1 vena ve daha dar çaplı 2 adet arter görülür. Tek umblikal arterde ise arterin çapı genişlemiştir. Normal kordon yapısındaki arterlerin her birinin çapı diğerine eşittir ve arter çapları vena çapının yarısından daha azdır. Tanıya yardımcı olan diğer bir bulgu ise fetal pelvisin transvers kesitinde renkli dopplerle mesanenin tek tarafından umblikal arter gelişinin görülmesidir. Oysa normal umblikal arter yapısı olduğunda mesanenin iki tarafinda ayrı ayrı umblikal arterlerin görüntülenmesi mümkündür. Sol umblikal arter yokluğunun %70, sağ umblikal arter yokluğunun ise %30 sıklıkla görüldüğü bildirilmiştir.

Tek umblikal arter saptanan olgularda ilave anomalileri varlığı da arştırılmalıdır. Çünkü bu olgularda sıklıkla ilave anomalilere rastlanmaktadır. Bu anomalilerin en sık görülenleri; plasental yapı anomalileri, fetal santral sinir sistemi (SSS) anomalileri, yüz anomalileri, ekstremite anomalileri, kalp anomalileri, böbrek anomalileri, Trizomi-13, Trizomi 18 ve kromozom anomalileridir. Tek umblikal arter varlığında ilave anomali olsun veya olmasın olguların yaklaşık %15-%20 sinde fetal büyüme-gelişme geriliği görülür.

Tek umblikal arter görüldüğünde ilave yapısal anomalide varsa bu olguların yaklaşık %50’lik bölümünde özellikle Trizomi 13 ve Trizomi 18 başta olmak üzere kromozomal anomaliler görülebilir. Bu nedenle bu olgularda genetik değerlendirme gerekir. Bu amaçla amniosentez (AS) ile kromozomal analiz yapılması önerilir.

Bunların yaklaşık %15- %20’lik bölümünde fetal gelişme geriliği ortaya çıkabilir. Bu nedenle bu gebeliklerin sık aralıklarla kontrol edilmesi ve 3. trimesterin başından itibaren fetal takipte umblikal arter Doppler değerlendirilmesinin de ilave edilmesi gerekir.